Media

We bedoelen hier niet artikelen of beelden van de publieke of sociale media, maar eigen producten (zoals documenten of foto's of links) die betrekking hebben op onze projecten, maar die we daar niet kwijt konden. We houden dezelfde volgorde aan als op de pagina Projecten.

2021

Koffertrauer en Mokkatassen

Foto's Maria van Bommel, behalve linksboven: Leonie Vogelsmeier

Teksten over Herta Müller

Na de voorstelling van 20 november hoorden we van enkele bezoekers dat de teksten over Herta Müller nogal snel over het scherm rolden.

Daarom hieronder diezelfde teksten, op je gemak te lezen in drie afzonderlijke documenten.

De citaten zijn afkomstig uit Mijn vaderland, een appelpit, oorspronkelijke titel Mein Vater war ein Apfelkern, Uitg. Carl Hanser Verlag, München 2014. Nederlandse vertaling Ria van Hengel, Uitg. De Geus, Amsterdam 2016.

Repetitie 15 november 2021 (Foto's Joep Eijkens)

De foto's werden eerder gepubliceerd in Brabant Cultureel

Repetitiefoto's Mommers4 18 oktober ^ en 20 november v

Vertalingen

Ten behoeve van hun voorstelling en om beter begrip te krijgen van de taal en de atmosfeer van Herta Müllers werk, hebben Fons Mommers en Johan Pols de gedichten uit de bundel Im Heimweh ist ein Blauer Saal vertaald.

Voor eigen gebruik dus, maar we willen het resultaat ook graag wat ruimer delen. Natuurlijk vooral nuttig voor mensen die de Duitse uitgave in hun bezit hebben. Maar ook los daarvan zullen de 117 gedichten een inkijkje geven in de collage-poëzie van Herta Müller

De gedichten met een (*) maken (samen met een tiental gedichten uit Die blassen Herren mit den Mokkatassen) deel uit van de voorstelling Koffertrauer en Mokkatassen, première 20 november 2021 in Factorium Theater Tilburg.

We hebben de regellengte ongeveer gelijk gehouden als die in het Duitse origineel. En ook bij ons ontbreken de leestekens en hoofdletters.

2020

Waai door mijn stoffige ziel

De podcast is te vinden op de bekende platforms als Spotify, Apple Podcast en Google Podcast. Als je op zoek bent naar Nederlandstalige Podcasts kun je ook terecht op Radioviainternet of op PodNL

Of bekijk hieronder de laatste aflevering op YouTube:

Hoe dan?!

Of: Vragen van luisteraars

Onze podcast leidde bij sommige luisteraars tot vragen, over inhoud en over werkwijze.

We willen hier enkele van die vragen beantwoorden.

1. Waarom Dèr Mouw?

Onze projecten ontstaan eigenlijk steeds omdat een van ons iets heeft gelezen, gehoord of gezien wat hem interessant lijkt als mogelijk onderwerp.

In dit geval waren het er twee: zowel Paul als Fons zijn kenners en bewonderaars van het werk van Johan Andreas dèr Mouw. En dat geldt zowel voor zijn gedichten als voor zijn filosofisch werk. Niet voor niets zat in ons eerdere project 'Lucht' al een gedicht van Dèr Mouw. Bovendien was er de laatste jaren weer wat meer aandacht voor hem ontstaan. Niet alleen was hij in 2019 100 jaar geleden gestorven, in 2018 werden ook een nieuwe bloemlezing en een biografie over hem uitgebracht. Als persoon is Dèr Mouw interessant omdat hij niet alleen dichter was, maar ook filosoof en (in zijn jonge jaren) docent klassieke talen. Dat bracht ons al snel op de gedachte om niet alleen zijn gedichten te brengen, afgewisseld met muziek, maar ook ruim aandacht te besteden aan zijn leven en zijn denken.

2. Waar komen de teksten vandaan?

We hebben tegen de dertig gedichten opgenomen in de serie. En die laten we natuurlijk volledig en ongewijzigd horen. Een enkele keer wijken we van dat principe af, als fragmenten uit een gedicht onderdeel uitmaken van een muziekstuk in de vorm van ritmisch gesproken of gezongen tekst. Onder het kopje ‘Documenten en verwijzingen’ vermelden we waar alle gedichten te vinden zijn, digitaal en in echte boeken.

Voor de teksten over de persoon Dèr Mouw ligt dat anders. We hebben geput uit diverse teksten, zowel van hemzelf als van anderen over hem. We noemen de belangrijkste:

- Menno ter Braak, verzameld werk 1, A’dam 1950

- Jaap Goedegebuure, Wit licht, Poëzie en mystiek in de Nederlandse literatuur van 1890 tot nu, Nijmegen 2015

- H.J. de Groot, Meneer Der Mouw, Opwaartsche wegen, jrg. 18, 1940

- Wim van de Laar, De Upanisjads, Tilburg 2014

- Dèr Mouw, verzamelde werken, Misbruik van mystiek, deel 6

- Philip Renard, De Upanisjads, voorwoord

- Emanuel Rutten, Wijsgerig Perspectief, jrg. 60, nr 2

- Evelyne Schamier, “Ik ben dat”, oosterse filosofie als cultuurkritiek in het werk van Andreas Dèr Mouw en van Patricia de Martelaere, masterthesis 2016, universiteit Utrecht

- Uitspraken van Mattijs Schouten, gevonden op het internet

- Marjoleine de Vos, J.A., Dèr Mouws poëzie: jeugdherinneringen en Brahmanisme, 2008

- Projectgroep Wilmink, Enkele aantekeningen bij Dèr Mouw, Spectator, jrg. 1,1971-1972

Natuurlijk konden en wilden wij geen uitgebreide biografie samenstellen. We hebben een aantal thema’s benoemd: Jeugd, Leraar in Doetinchem, Christendom, Taal, Filosofie, Brahman. En rond die thema’s hebben we zelf teksten geschreven, met gebruikmaking van bovengenoemde bronnen en onze eigen verbeeldingskracht. Een uitzondering vormt het artikel van Hendrik Jan de Groot (1940) waaruit we in aflevering 8 letterlijk citeren.

3. Waar komt de muziek vandaan?

Daar kunnen we kort over zijn: alle muziek is van Fons Mommers. De meeste stukken in deze podcast heeft hij speciaal voor dit doel geschreven. Natuurlijk is daar gaandeweg nog wel eens wat aan veranderd.

4. Hoe was jullie werkwijze, in coronatijd?

We zijn gewend om wekelijks bij elkaar te komen, om nieuwe ideeën te bespreken, afspraken te maken en te repeteren. Na de eerste coronaschrik hebben we dat ritme hervat, aanvankelijk digitaal, en later in de achtertuin, op veilige afstand. Repeteren zat er niet in, laat staan podiumvoorstellingen. Toen we eenmaal gekozen hadden voor de vorm van een podcast, leidde dat dus tot een werkwijze waarbij elk onderdeel en elke partij individueel werd ingespeeld, -gesproken of –gezongen. En muziekstuk voor piano, klarinet, slagwerk en stem wordt daarmee dus een viertrapsraket. Aan Cor was de schone taak om alles onder elkaar en in balans te krijgen. Tussentijds beoordeelden we samen de resultaten en sleutelden we aan de samenstelling van de afleveringen.

In juni hebben we een pilot on line gezet en vanaf begin juli wekelijks een aflevering. Tien in totaal. We maakten gebruik van de podcast-hulpsite Anchor.fm. Van daaruit werd elke nieuwe aflevering automatisch doorgezet naar alle belangrijke podcastplatforms. Daarnaast hebben we de afleveringen ook op ons eigen YouTube kanaal gepubliceerd.

Misschien is het maar goed dat we ons niet van tevoren hebben gerealiseerd hoe ingewikkeld, tijdrovend en intensief dit proces zou zijn. Anderzijds was het ook leerzaam en stimulerend en zijn we trots op ons duurzame eindproduct.

Documenten en verwijzingen

In Episode 8 maken we gebruik van een tekst van Hendrik Jan de Groot, een oud-leerling van Dèr Mouw. Hieronder vindt u het volledige artikel.

Fons Mommers schreef een kort essay over Dèr Mouw:

Tips en Links om je verder in Dèr Mouw te verdiepen

> Johan Andreas Dèr Mouw, Jan Kuijper (sam.): Mijn taalorkest. Een ruime keuze uit ‘Brahman’, Vantilt, Nijmegen 2018, 183 p. ISBN 9789460043819

> Mijn Taalorkest, Een ruime keuze uit 'Brahman', samenstelling Jan Kuijper, Uitg. Vantilt, Nijmegen 2018, 184 pagina's, ISBN 9789460043819

> Lucien Custers: Alleen in wervelende wereld. Het leven van Johan Andreas Dèr Mouw (1863-1919), Uitg. Vantilt, Nijmegen 2018, 352 p. ISBN 9789460043666

> Alle gedichten van Dèr Mouw vind je op een projectpagina van de UvA

> Er is ook een Dèr Mouwgenootschap. Klik hier.

> Op de site van de Koninklijke / Nationale Bibliotheek veel interne en externe links naar en over het werk van Dèr Mouw, onder andere naar:

> de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren DBNL, waar heel veel werk van en over Dèr Mouw bijeen is gebracht.